موسیقی

ب) ریتم

سیستم درک و دریافت ریتمیک کودک قبل از تولد آغاز می شود. کودک با ضربان قلب مادر آرام می گیرد. ریتم برای کودک آشنا است؛ با این ریتم آرامش بیشتری دارد چون هنوز حس بویایی اش آنقدر قوی نیست که بوی مادر خود را احساس کند، ولی چون حس شنوایی اش قبل از تولد شکل گرفته است با صدای قلب مادر خود آرامش می یابد. به همین دلیل است که می گویند وقتی کودکی بی تابی و بی قراری می کند باید او را با سینه چپ شیر داد تا به آرامش بیشتری برسد. درک و دریافت ما از موسیقی تا حد زیادی به عملکرد قلب ما وابسته است، زیرا قلب ارگانی است که مرتباً پالس ریتمیک تولید می کند. به عبارت دیگر اگر سیستم گردش خون متناوب نبود و یک سیستم مستقیم بود، انسان هرگز نمی توانست خلق و ادراک موسیقی را تصور کند. پدیده ای که ما بر اساس آن ریتم را می سازیم یک پالس درونی است که در حال عادی متوجه آن نیستیم، اما بوسیله آن کندی و تندی سرعت قطعات موسیقی را بر مبنای سرعت ثابت ضربان قلب خود تشخیص می دهیم. برای محاسبات تندی و کندی اجرا، مغز انسان ارتباط پیچیده ای با ضربان قلب حاصل می کند. به همین دلیل است که نوازنده های جوان روی صحنه با اشکال مواجه می شوند. برای مثال اگر یک هنرجو سرعت اجرای خود را مثلاً 2 برابر سرعت قلب خود در زمان تمرین در منزل نگه دارد، وقتی روی صحنه می رود قلبش تندتر می زند و سرعت اجرایش بسیار فراتر از سرعتی است که قطعه را در آرامش منزل تمرین کرده است. در این زمان، هنرجو به واقع نمی داند که قطعه را تندتر می زند و این امر باعث می شود دست های او یاری اجرای این سرعت اضافه تر را روی صحنه نداشته باشد و در اجرای قطعه با مشکل مواجه شود. در موضوع تنوع و پیچیدگی های ریتم، ایران و هند و بسیاری از کشورهای آفریقایی پیشرو هستند.

ج) رنگ صوتی

رنگ صوتی عاملی است که مربوط به هارمونیک های صوتی است. پدیده ای که بر اساس آن شخص می تواند صدای سازهای مختلف را از هم تشخیص دهد. برای نوزاد، رنگ صوتی عامل شناسه صدای مادر از صدای دیگران است.

د) حافظه

اینکه قطعه ای را که شما در کودکی شنیده اید وقتی در بزرگسالی می شنوید احساس آرامش می کنید، ولی نمی دانید که چرا در حافظه درازمدت شما باقی مانده و شما از شنیدن آن احساس آرامش می کنید همین باعث تفاوت شیوه ادراک افراد می شود. برای مثال اگر دو خواهر با تفاوت سنی چهار سال که در یک خانواده با هم زندگی کرده اند در یک کنسرت مشترک شرکت کنند، آنچه می شنوند با هم متفاوت است. زیرا مادربزرگی که در زمان به دنیا آمدن خواهر کوچکتر فوت کرده است برای خواهر بزرگتر لالایی هایی می خوانده که روی سیستم درک و دریافت او اثر گذاشته است و همین امر موجب می شود که درک و دریافت آنها از شنیدن یک موسیقی خاص متفاوت باشد. این امر از ویژگی های روانشناسی است که بحث حافظه در موسیقی را تشکیل می دهد.

زیر شاخه های مطالعات حافظه بدین شرح است:

• ساختار حافظه
• دریافت انطباقی
• به خاطر آوری